Επιδίκαση ΦΠΑ για όχημα που δεν έχει ακόμη επισκευαστεί

Είναι σύνηθες φαινόμενο μετά από ένα τροχαίο ατύχημα, οι ιδιοκτήτες των ζημιωθέντων οχημάτων να μην έχουν τα απαραίτητα χρήματα για να τα επισκευάσουν . Το γεγονός όμως αυτό,  δεν τους εμποδίζει από το να διεκδικήσουν δικαστικώς την χρηματική αποζημίωση για τις υλικές ζημίες που τα οχήματα τους έχουν υποστεί και θα πρέπει μελλοντικά να καταβάλουν. Είθισται λοιπόν, οι ως άνω ιδιοκτήτες , να καταθέτουν αγωγές κατά των ασφαλιστικών εταιρειών των ζημιογόνων οχημάτων,  βασιζόμενοι σε μία προσφορά συνεργείου και όχι σε νόμιμα παραστατικά όπως αποδείξεις και τιμολόγια . Όπως είναι αναμενόμενο, οι ιδιοκτήτες των ζημιωθέντων οχημάτων όταν και εφόσον αποφασίσουν να επισκευάσουν τα οχήματα τους θα αναγκαστούν να καταβάλουν και τον ΦΠΑ που αναλογεί στην αξία των ανταλλακτικών, των εργασιών επισκευής και των εργασιών βαφής, έτσι λοιπόν οι προσφορές των συνεργείων επισκευής συμπεριλαμβάνουν συνήθως και τον αναλογούντα ΦΠΑ . Δυστυχώς, η  κρατούσα νομολογία σε όσες περιπτώσεις το κονδύλιο του ΦΠΑ δεν έχει καταβληθεί από τον ζημιωθέντα, όπως δηλαδή στην περίπτωση που το όχημα δεν έχει ακόμα επισκευαστεί,  το απορρίπτει ως αβάσιμο. Κατά την άποψη μου, η απόρριψη του κονδυλίου του ΦΠΑ στις ως άνω περιπτώσεις είναι λανθασμένη καθώς πάσχει νομικής θεμελίωσης. Πιο συγκεκριμένα  η αποζημίωση που ορίζει το άρθρο 914 Α.Κ. πρέπει να είναι πλήρης, δηλαδή , η αποζημίωση πρέπει να αποκαταστήσει ολόκληρη τη περιουσιακή ζημία που συνδέεται αιτιωδώς με το ζημιογόνο γεγονός , έχοντας ως σκοπό να επανέλθει ο ζημιωθείς στη κατάσταση που θα βρισκόταν αν δεν είχε λάβει χώρα η ζημιογόνος συμπεριφορά του δράστη[1] . Στη προκειμένη περίπτωση η απόρριψη στη καταβολή του ΦΠΑ, σημαίνει αυτομάτως και περιορισμό στην έκταση της αποζημίωσης του ζημιωθέντα, αφού πολύ πιθανόν τα χρήματα που θα επιδικασθούν, δεν θα αρκούν να καλύψουν την μελλοντική αγορά των ανταλλακτικών και των εργασιών καθώς αυτά θα επιβαρυνθούν με ΦΠΑ.   Μολονότι, όπως προείπα, η κρατούσα νομολογία απορρίπτει το κονδύλιο του ΦΠΑ ως αβάσιμο όταν αυτό δεν έχει καταβληθεί , υπάρχουν αρκετές δικαστικές αποφάσεις οι οποίες σε ακριβώς ανάλογες περιπτώσεις , έχουν κάνει δεκτό το αίτημα καταβολής του κονδυλίου του ΦΠΑ. Πιο συγκεκριμένα η υπ’ αριθ. 5897/2005 Απόφαση του Εφετείου Αθηνών δέχθηκε ότι στην επιδικαστέα αποζημίωση συμπεριλαμβάνεται και ο ΦΠΑ, «Στα ανωτέρω ποσά συμπεριλαμβάνεται και ο Φ.Π.Α. (καίτοι δεν αγοράστηκαν τα ανταλλακτικά και δεν έλαβαν χώρα οι εργασίες επισκευής), καθόσον η θετική ζημία του ιδιοκτήτη στην περίπτωση αυτή συνίσταται στο ποσό της δαπάνης που απαιτείται για την αποκατάσταση των ζημιών του αυτοκινήτου και την επαναφορά αυτού στην πριν από το ατύχημα κατάσταση, γεννάται δε η ζημία αυτή αμέσως μετά την προσβολή του αυτοκινήτου, το εάν όμως αυτή θα αποκατασταθεί αποτελεί δικαίωμα του ιδιοκτήτη. ». Το ως άνω σκεπτικό επαναλαμβάνεται και στην υπ’ αριθ.  741/2017 Απόφαση του Ειρηνοδικείου Γιαννιτσών, « Σημειώνεται ότι στα ανωτέρω ποσά συμπεριλαμβάνεται και ο ΦΠΑ, καίτοι δεν αγοράστηκαν τα ανταλλακτικά και δεν έλαβαν χώρα οι εργασίες επισκευής, καθόσον η θετική ζημία του ιδιοκτήτη στην περίπτωση αυτή συνίσταται στο ποσό της δαπάνης που απαιτείται για την αποκατάσταση των ζημιών του αυτοκινήτου και την επαναφορά αυτού στην προ του ατυχήματος κατάσταση, γεννάται δε η ζημία αυτή αμέσως μετά την προσβολή του αυτοκινήτου, το εάν όμως αυτή θα αποκατασταθεί αποτελεί δικαίωμα του ιδιοκτήτη ». Τέλος, η υπ’ αριθ. 4580/2006 Απόφαση του Εφετείου Αθηνών όχι μόνο δέχθηκε ότι στην επιδικαστέα αποζημίωση συμπεριλαμβάνεται και ο ΦΠΑ αλλά ανέπτυξε ακόμη περισσότερο το ως άνω σκεπτικό,« Σε περίπτωση βλάβης του αυτοκινήτου, η θετική ζημία του ιδιοκτήτη, η οποία, όπως προαναφέρθηκε, δεν απαιτεί την προηγούμενη αποκατάσταση της βλάβης, περιλαμβάνει την αξία των ανταλλακτικών, το κόστος της εργασίας και τον αναλογούντα ΦΠΑ (Εφ. Αθ. 9831/1984 ΕΕΝ 1985.184) Κατά συνέπεια, η απαίτηση της εκκαλούσας να αφαιρεθεί ο ΦΠΑ από το ποσό που υποχρεούται να καταβάλλει με τον ισχυρισμό ότι ο πρώτος από τους ενάγοντες επιδιώκει να τον καρπωθεί ο ίδιος, έχει στόχο, είτε να του στερήσει το δικαίωμα να επισκευάσει το αυτοκίνητό του, καθώς (εφόσον το αίτημά της γίνει δεκτό) δεν θα επαρκούν τα χρήματα, που θα του επιδικαστούν, για να αγοράσει τα ανταλλακτικά και να πληρώσει τις εργασίες που θα γίνουν, είτε να τον τιμωρήσει να πληρώσει ο ίδιος τον ΦΠΑ ή τέλος, να τον παρακινήσει ώστε να μην πληρωθεί ο ΦΠΑ που θα οφείλεται ».  Συνοψίζοντας, δεν θεωρώ ότι υπάρχουν βάσιμοι ισχυρισμοί που να δικαιολογούν τη μη επιδίκαση του ΦΠΑ στις περιπτώσεις που αυτός δεν έχει καταβληθεί από το ζημιωθέντα, διαφορετικά αυτό θα ήταν σαν ένα είδος  τιμωρίας προς όλους τους ζημιωθέντες οι οποίοι  μετά το ατύχημα δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να καλύψουν τις ζημίες των οχημάτων τους.

[1] Βλ. Ι Καρακώστα, Αστικός Κώδικας, τομ. 6ος,2009, σελ. 943 επ..